Ga naar de inhoud

Op 4 februari 2025 is het precies 200 jaar geleden dat Overijssel werd getroffen door de verwoestende stormvloed van 1825. Deze natuurramp, veroorzaakt door een felle noordwesterstorm en springtij, brak op 65 plekken de dijken en zette een kwart van de provincie Overijssel onder water. Het geweld van het water sleurde mensen, dieren, bomen en complete boerderijen mee. Alleen in Overijssel vielen al 305 dodelijke slachtoffers. De stormvloed van 1825 geldt als de grootste natuurramp van de negentiende eeuw in Noordwest-Europa. Desondanks wordt deze ramp vaak vergeten. Om deze gebeurtenis te herdenken en aandacht te vragen voor waterbeheer en klimaatadaptatie, organiseerden Het Oversticht, Stichting Overijsselacademi, Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) en Stadsarchief Kampen een speciaal (herdenkings)programma op 4 en 5 februari 2025.

 

Herdenkingsmoment: Klokken luiden

Tijdens de ramp in 1825 speelden kerken een cruciale rol. Ze luidden de noodklok om mensen te waarschuwen voor het snel stijgende water, boden onderdak en zorgden voor eten, drinken en kleding. Twee eeuwen na dato luiden we opnieuw de klokken, ditmaal niet als waarschuwing, maar als eerbetoon aan de slachtoffers. Op 4 februari 2025 werden in het voormalige rampgebied om precies 18.25 uur de klokken 305 keer geluid – één slag voor ieder slachtoffer.

 

Podcast Waterwolf – Stormvloed van 1825

De vergeten watersnoodramp van 1825 herleeft in de zesdelige podcastserie ‘Waterwolf’. Historicus Martin van der Linde (Overijsselacademie) en architectuurhistoricus Marieke van Zanten (Het Oversticht) onderzoeken de verhalen en plekken rond deze ramp. Hoe kon het gebeuren? Wat was de impact op mens en landschap? En wat kunnen we vandaag leren van 1825? Je hoort nazaten en (amateur)historici die vaak al decennialang onderzoek doen naar de ramp. Daarnaast spreken ze experts over onze huidige waterbescherming en de klimaatuitdagingen van de toekomst. Welke maatregelen zijn nodig om een nieuwe ramp te voorkomen? En wat kunnen mensen zelf doen? Luister de podcast op Spotify, Apple Podcast en andere podcast-apps.

 

Watersnoodsymposium

Op 5 februari vond in de Broederkerk in Kampen het Watersnoodsymposium plaats, waarin de ramp en de huidige uitdagingen van waterbeheer centraal stonden. Historische inzichten werden gekoppeld aan hedendaagse vraagstukken zoals zeespiegelstijging en klimaatverandering. Het symposium omvatte onder andere inspirerende lezingen, panelgesprekken en de lancering van de podcastserie ‘Waterwolf’. Dit alles gebeurde onder leiding van journalist en IJsselambassadeur Wim Eikelboom.

Programma:

13:00 – 13:05: Welkom door Erik Faber (wethouder Kampen).
13:05 – 13:10: Openingswoord Wim Eikelboom.
13:10 – 13:25: Muzikaal optreden Firma Weijland.
13:25 – 13:55: Lezing over watersnoodramp van 1825 door Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis RU Nijmegen en auteur van de boeken Rampen. Een nieuwe geschiedenis van Nederland en Wij en het water. Een Nederlandse geschiedenis.
13:55 – 14:20: Lancering podcastserie Waterwolf door gesprek met makers Martin van der Linde (Overijsselacademie) en Marieke van Zanten (Het Oversticht) Gert Harm ten Bolscher (gedeputeerde provincie Overijssel) lanceert de trailer met een openingshandeling
14:20 – 14:35: Presentatie burgeronderzoek over leven met water vóór 1825 en archeologische Storymap door Eva Kaptijn (Het Oversticht).
14:35 – 14:45: Filmteaser buitententoonstelling Stadsarchief Kampen.
14:45 – 15:30: Pauze met koffie/thee in de foyer van de Stadsgehoorzaal, waar de informatiemarkt plaatsvindt.
15:30 – 15:40: Muzikaal intermezzo Firma Weijland.
15:40 – 16:00: Lezing Adriaan Duiveman, historicus aan KU Leuven. Doet onderzoek naar hoe cultuurhistorische verhalen over ons waterstaatsverleden ons huidige klimaatdebat beïnvloeden
16:00 – 16:40: Panelgesprek olv Wim Eikelboom met Nanco Dolman (Deltares), Dirk Siert Schoonman (dijkgraaf WDODelta), wethouder Erik Faber (gemeente Kampen) met water in portefeuille, Jolien van de Wetering (bewoner IJssel-Vechtdelta met visie op klimaatverandering), Lotte Jensen (RU Nijmegen).
16:40 – 16:55: Reflectie op besproken thema’s door deltacommissaris Co Verdaas. Slotakkoord Firma Weijland en afsluiting door Wim Eikelboom.
17:00 – 17:45: Borrel met bittergarnituur en nootjes in de Schoolfoyer.

 

(Burger)onderzoek over de watersnoodramp van 1825

Naast de herdenking en het symposium werd een archeologisch burgeronderzoek uitgevoerd naar het leven vóór de grote dijkverzwaringen. Dit onderzoek van Eva Kaptijn en Olaf Satijn legt de relatie bloot tussen de mens en de omgang met het water in de negentiende eeuw.

Lees hier de resultaten van het onderzoek.

 

Renovatie gemaal A.F. Stroïnk en hoogwaterkanon Blankenham

WDODelta wil graag 200 jaar na dato de aandacht vestigen op haar erfgoed op het gebied van waterveiligheid en het waterbeheer. De ramp was destijds aanleiding om het waterbeheer beter te organiseren; voorgangers van het waterschap werden na 1825 opgericht, dijken werden versterkt, hoogwaterkanonnen opgesteld en plannen voor bemaling uitgewerkt. Om ook deze eeuw veilig te zijn achter de dijken, blijven aanpassingen – met zorg voor ons erfgoed en vanuit lessen uit het verleden – nodig, onder meer door restauraties aan het monumentale gemaal A.F. Stroink en het hoogwaterkanon bij Blankenham.

 

Dit (herdenkings)programma werd georganiseerd door Het Oversticht, Stichting Overijsselacademie, Waterschap Drents Overijsselse Delta en Stadsarchief Kampen, met steun van diverse partners en sponsoren.

Lees meer op: www.stormvloed1825.nl