Excuses provincie Overijssel tijdens symposium Overijssel & Slavernij

Op 28 juni organiseerde Overijsselacademie in samenwerking met Erfgoedplatform Overijssel, Comité 30 juni/1 juli Zwolle en Zwolse Theaters het Symposium Overijssel & Slavernij. De indrukwekkende middag werd druk bezocht door geïnteresseerden en betrokkenen van het onderzoek naar de sporen van het slavernijverleden in de provincie Overijssel. Een bijzonder moment tijdens het symposium kwam toen commissaris van de koning, Andries Heidema, namens de gedeputeerde staten van Overijssel excuses maakte voor het slavernijverleden.

Presentatie van het onderzoek

Het symposium begon met een bijzondere opening van Barbara Esseboom, waarin zij vertelde over haar eigen ervaring met onderzoek naar het slavernijverleden en hoe dit verleden nog steeds aanwezig was in haar jeugd. Zo zong ze een aantal liedjes die terugverwijzen naar dit verleden.

Barbara werd gevolgd door dr. Coen van Galen, onderzoeker en docent aan de Raboud Universiteit Nijmegen. Hij gaf een inkijk in de geschiedenis van slavernij over de hele wereld en in het bijzonder de trans-Atlantische slavernij.

Onze historicus Martin van der Linde zoomde vervolgens nog verder in en vertelde over het onderzoek naar de sporen van het slavernijverleden in Overijssel. Hij lichte een aantal verhalen uit het publiceerde boek toe. Uit het onderzoek is duidelijk naar voren gekomen dat het slavernijverleden niet een ver van je bed-show was zoals lang is gedacht. Niet alleen in het westen van Nederland, maar ook in Overijssel waren mensen betrokken bij de slavenhandel en slavernij. Overijsselaars met aandelen in plantages werden bij de afschaffing van de slavernij in 1863 ‘gecompenseerd’, slaafgemaakten werden meegenomen naar Overijssel en leefden hier.

Excuses provincie Overijssel

Het boek ‘Overijssel & Slavernij’, waarin de resultaten van het onderzoek gepresenteerd zijn, werd tijdens het symposium overhandigd aan Shirley Kambel, voorzitter van het Comité 30 juni/1 juli Zwolle, en Andries Heidema, commissaris van de Koning.

Andries Heidema koos dit moment uit om in zijn dankwoord excuses te maken namens de gedeputeerde staten van Overijssel. Over het onderzoek zij hij:

“Een grondig en onweerlegbaar onderzoek dat aantoont dat ook onze provincie Overijssel en haar bestuurders destijds daar onderdeel van uitmaakten. Onderdeel van een gruwelijk systeem dat destijds in Nederland en daarbuiten alleen kon bestaan door het ontmenselijken van mensen. Een systeem waar u en ik, bestuur en inwoners, persoonlijk geen onderdeel van uitmaakten. Een systeem waarvan we willen en móeten zeggen: dit nooit meer.

 

Dat is wat we vandaag kunnen doen: ons hiertegen uitspreken. En dat wil ik vandaag als commissaris van de Koning namens het voltallige college van Gedeputeerde Staten van Overijssel doen. Het vervult ons met schaamte en pijn wat er destijds, mede door betrokkenheid van de provincie Overijssel, in de tijd van kolonialisme en slavernij aan mensen is aangedaan. En daarvoor bied ik hier en nu excuses aan. Postuum aan de tot slaaf gemaakten destijds en ook aan hun nazaten tot de dag van vandaag.”

 

Lespakket en workshops

Andere onderwerpen die tijdens het symposium aan bod kwamen was het lespakket Overijssel Overzee. Ontwikkelaar Willemijn Zwart interviewde één van de gastdocenten: Maria Karg.

Na het plenaire deel werden bezoekers van het symposium uitgenodigd deel te nemen aan verschillende workshops. dhr. Coen van Galen deed uitleg over onderzoek aan de hand van de slavenregisters, Esther van Velden en Kayleigh de Weerd vertelden over onderzoek naar slavernij in de archieven, Willemijn Zwart en Maria Karg gaven verdere toelichting op Overijssel Overzee en Barbara Esseboom en Dineke Stam voerden een discussie over het gebruik van beladen termen in de workshop ‘Words Matter’.

Geslaagde dag

De organisatoren en bezoekers kijken terug op een zeer geslaagd symposium. Bekijk hieronder een foto impressie van de dag. De foto’s werden gemaakt door Albert Bartelds.

Deze bijeenkomst is onderdeel van ‘Online ontmoeten en ontwikkelen’, een project ter ondersteuning van erfgoedvrijwilligers in interprovinciaal verband. Het project is een samenwerking van het Overleg Provinciale Erfgoedhuizen Nederland (OPEN) en wordt financieel mede mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP).’